Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là một loại thuế gián thu, được tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Tại Việt Nam, khấu trừ thuế GTGT là một cơ chế quan trọng trong hệ thống thuế, giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng thuế và đảm bảo tính công bằng trong việc nộp thuế. Với sự thay đổi liên tục trong các quy định pháp luật, đặc biệt là các chính sách ưu đãi như giảm thuế suất GTGT từ 10% xuống 8% (theo Nghị định 44/2023/NĐ-CP và Nghị định 70/2025/NĐ-CP), việc hiểu rõ cơ chế khấu trừ thuế GTGT là điều cần thiết đối với các doanh nghiệp và tổ chức. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết khái niệm, quy trình, điều kiện, và những vấn đề liên quan đến khấu trừ thuế GTGT, đồng thời cung cấp cái nhìn toàn diện về tác động của cơ chế này.
1. Khái niệm khấu trừ thuế GTGT
Khấu trừ thuế GTGT là cơ chế cho phép doanh nghiệp được trừ số thuế GTGT đầu vào (thuế trả khi mua hàng hóa, dịch vụ) khỏi số thuế GTGT đầu ra (thuế thu từ khách hàng khi bán hàng hóa, dịch vụ).
Số thuế còn lại sau khi khấu trừ là số thuế doanh nghiệp phải nộp cho cơ quan thuế. Nếu thuế đầu vào lớn hơn thuế đầu ra, doanh nghiệp có thể được hoàn thuế hoặc chuyển số thuế dư sang kỳ sau.
Cơ chế này dựa trên nguyên tắc tránh đánh thuế trùng lặp, đảm bảo rằng thuế GTGT chỉ được tính trên giá trị tăng thêm ở mỗi giai đoạn của chuỗi cung ứng.
2. Điều kiện để được khấu trừ thuế GTGT
Theo Luật Thuế GTGT (Luật số 13/2008/QH12, được sửa đổi, bổ sung) và các văn bản hướng dẫn như Thông tư 219/2013/TT-BTC, để được khấu trừ thuế GTGT, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau:
-
Hóa đơn hợp pháp:
-
Hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn điện tử phải được lập đúng quy định, bao gồm đầy đủ thông tin như tên, mã số thuế, địa chỉ của người mua và người bán, nội dung hàng hóa/dịch vụ, thuế suất, và số tiền thuế GTGT.
-
Hóa đơn phải được phát hành bởi người bán có đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử với cơ quan thuế.
-
-
Chứng từ thanh toán:
-
Đối với giao dịch có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên, doanh nghiệp cần có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (chuyển khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, hoặc các hình thức thanh toán điện tử khác).
-
Đối với giao dịch dưới 20 triệu đồng, không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, nhưng hóa đơn vẫn phải hợp pháp.
-
-
Hàng hóa, dịch vụ phục vụ hoạt động kinh doanh chịu thuế GTGT:
-
Thuế GTGT đầu vào chỉ được khấu trừ nếu hàng hóa, dịch vụ được sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh chịu thuế GTGT (thuế suất 5% hoặc 10%). Các khoản mua sắm không phục vụ hoạt động kinh doanh chịu thuế (như hàng hóa miễn thuế) không được khấu trừ.
-
-
Kê khai đúng thời hạn:
-
Doanh nghiệp phải kê khai thuế GTGT đầu vào trong kỳ tính thuế tương ứng hoặc trong thời hạn quy định (thường là 6 tháng kể từ tháng phát sinh hóa đơn).
-
>> Có thể bạn quan tâm: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
3. Quy trình khấu trừ thuế GTGT
Quy trình khấu trừ thuế GTGT được thực hiện như sau:
-
Thu thập và kiểm tra hóa đơn:
-
Doanh nghiệp nhận hóa đơn GTGT từ nhà cung cấp, kiểm tra tính hợp pháp và đầy đủ thông tin trên hóa đơn.
-
Với hóa đơn điện tử, cần xác nhận hóa đơn đã được đăng ký và truyền dữ liệu đến cơ quan thuế thông qua hệ thống hóa đơn điện tử.
-
-
Ghi nhận và phân loại:
-
Ghi nhận thuế GTGT đầu vào vào sổ sách kế toán, phân loại theo từng loại hàng hóa, dịch vụ, và thuế suất (0%, 5%, hoặc 10%).
-
Đối với doanh nghiệp sử dụng cả hoạt động chịu thuế và không chịu thuế GTGT, cần phân bổ thuế đầu vào theo tỷ lệ doanh thu chịu thuế.
-
-
Kê khai thuế:
-
Doanh nghiệp lập tờ khai thuế GTGT (mẫu 01/GTGT) và nộp cho cơ quan thuế theo kỳ kê khai (tháng hoặc quý).
-
Số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ sẽ được trừ vào số thuế đầu ra. Nếu có số thuế âm (đầu vào lớn hơn đầu ra), doanh nghiệp có thể yêu cầu hoàn thuế hoặc chuyển sang kỳ sau.
-
-
Lưu trữ và báo cáo:
-
Hóa đơn và chứng từ liên quan cần được lưu trữ đầy đủ (tối thiểu 10 năm) để phục vụ kiểm tra, đối chiếu của cơ quan thuế.
-
>> Tham khảo: Hướng dẫn tra cứu và kiểm tra hóa đơn điện tử.
4. Lợi ích của khấu trừ thuế GTGT
Cơ chế khấu trừ thuế GTGT mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và nền kinh tế:
-
Giảm gánh nặng thuế:
-
Doanh nghiệp chỉ nộp thuế trên giá trị tăng thêm, tránh tình trạng thuế chồng thuế, từ đó giảm chi phí sản xuất, kinh doanh.
-
-
Khuyến khích minh bạch:
-
Việc yêu cầu hóa đơn hợp pháp và chứng từ thanh toán thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện các giao dịch minh bạch, giảm thiểu tình trạng trốn thuế hoặc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.
-
-
Hỗ trợ quản lý tài chính:
-
Cơ chế khấu trừ giúp doanh nghiệp quản lý dòng tiền hiệu quả, đặc biệt khi có chính sách hoàn thuế GTGT cho các ngành xuất khẩu hoặc đầu tư lớn.
-
-
Thúc đẩy chuyển đổi số:
-
Với sự phổ biến của hóa đơn điện tử, quá trình khấu trừ thuế GTGT trở nên nhanh chóng và chính xác hơn, nhờ tích hợp dữ liệu trực tiếp với hệ thống của Tổng cục Thuế.
-
>> Tham khảo: Chi tiết quy định thanh toán không dùng tiền mặt tại Nghị định 181/2025/NĐ-CP.
5. Thách thức trong khấu trừ thuế GTGT
Mặc dù có nhiều lợi ích, cơ chế khấu trừ thuế GTGT cũng đối mặt với một số thách thức:
-
Hóa đơn bất hợp pháp:
-
Một số doanh nghiệp gặp rủi ro khi nhận hóa đơn từ nhà cung cấp không đăng ký với cơ quan thuế hoặc sử dụng hóa đơn giả. Điều này dẫn đến việc bị từ chối khấu trừ thuế, thậm chí bị phạt.
-
-
Phức tạp trong phân bổ thuế:
-
Đối với doanh nghiệp có cả hoạt động chịu thuế và không chịu thuế, việc phân bổ thuế GTGT đầu vào đòi hỏi tính toán phức tạp, dễ dẫn đến sai sót.
-
-
Chậm hoàn thuế:
-
Một số doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu, gặp khó khăn trong việc hoàn thuế GTGT do thủ tục kiểm tra kéo dài hoặc yêu cầu bổ sung chứng từ.
-
Kết luận
Ngoài ra, quý độc giả có nhu cầu được tư vấn thêm về hóa đơn điện tử và đăng ký dùng thử phần mềm hóa đơn điện tử Einvoice, xin vui lòng liên hệ theo địa chỉ:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi